W CZYM AI ZASTĄPI CZŁOWIEKA?
Zainspirowany niezwykle ciekawą dyskusją panelową w trakcie tegorocznego Open Forum 2024 zadumałem się… (na zdjęciu)
…po czym pozostałem z głębszą refleksją na temat tego, co powinien w sobie rozwijać człowiek, żeby współpracować z narzędziami AI, a nie być przez nie zastępowanym.
W dobie coraz powszechniejszego zastępowania człowieka robotami czy narzędziami sztucznej inteligencji, co to właściwie oznacza być człowiekiem?
Które kompetencje są unikatowo ludzkie?
Poniżej dzielę się krótką listą typowo ludzkich zasobów, postaw i umiejętności, które uświadomiłem sobie jako pierwsze.
POSTAWY, ZASOBY I UMIEJĘTNOŚCI LUDZKIE, KTÓRYCH NIE POWTÓRZY AI
- Odnoszenie do szerszych kontekstów. Nadawanie znaczeń lub możliwych zastosowań temu, co wynika z analiz i rekomendacji AI.
- Podejmowanie złożonych decyzji w oparciu o łączenie głosu intelektu, intuicji(serca), wrażeń cielesnych oraz szerszej świadomości różnych kontekstów czy nieoczywistych implikacji danego wyboru. Może zabrzmi to brutalnie, ale ludzie którzy w swoich wyborach potrafią kierować się TYLKO umysłem są do bólu przewidywalni i będą jako pierwsi zastępowani przez AI. Będzie tak dlatego, że sztuczna inteligencja, a już wcześniej narzędzia big data potrafią analizować dużo więcej wolumenów danych, dużo szybciej i precyzyjniej niż jakikolwiek człowiek. Do tego bez zafałszowań, uprzedzeń, projekcji, generalizacji, wyolbrzymień, przekonań i innych typowo ludzkich zniekształceń, które powodują selektywne widzenie rzeczywistości i prowadzą do błędów w rozumowaniu.
- Głębokie słuchanie pomiędzy wierszami. Na moich warsztatach uczę menedżerów słuchać nie tylko tego, co jest mówione, ale również tego JAK ktoś mówi. Słuchanie na poziomach faktów, emocji, mowy ciała, wartości i wyłaniających się możliwości będzie tym, czego jeszcze przez jakiś czas nie powtórzą maszyny.
- Odnoszenie obserwacji, wyników analiz danych czy celów biznesowych do szerszych norm społecznych i etycznych czy tych związanych z wartościami.
- Inteligencja emocjonalna oparta na współczuciu i empatii do innych istot żywych. Odczuwanie emocji, rozumienie ukrytych znaczeń emocji, dzielenie się emocjami, zauważanie emocji u innych i pytanie o nie, odczuwanie bliskości w związku ze wsparciem emocjonalnym.
- Wolna wola lokująca się w zdrowym ego człowieka.
- Zdolność do kochania i głębszych, niekalkulowanych (nielogicznych) uczuć, które jednocześnie są głęboko ludzkie właśnie.
- Zdolność do estetycznego cieszenia się czymś, np. pięknym widokiem, przyrodą, sztuką.
- Poczucie odpowiedzialności, np. za innych ludzi, zwierzęta czy przyrodę. Poczucie odpowiedzialności za innych już teraz odróżnia moim zdaniem prawdziwych liderów od urzędników i robotycznych menedżerów potrafiących tylko zadaniować i rozliczać (co już teraz AI potrafi dużo lepiej – na przykład dystrybucja i kolejkowanie zadań, określanie priorytetów czy staffing / schedulling).
- Poczucie więzi i wspólnotowości.
- Znajdowanie porozumienia z innymi ludźmi, twórcze określanie modeli i norm współpracy uwzględniając zarówno czynniki twarde jak i miękkie.
- Duchowość i poczucie głębszego sensu pracy i życia. Cała ta niematerialna sfera, której odkrywanie zaczyna się od pytań „Po co pracuję / żyję?” oraz „Co jest poza tym, co znane, opisywalne i widziane?”
- Motywowanie i inspirowanie ludzi, rozumienie ich motywacji na poziomie wartości, ambicji, pragnień, ograniczeń, nastrojów, stanu psychofizycznego itp. Ludzkość da się opisać zestawem pewnych uproszczonych związków przyczynowo-skutkowych („kiedy głodny, to zły”), ale jednak nie da się objąć algorytmami całej złożoności człowieka.
- Change management – przeprowadzanie zmian w systemach tworzonych przez ludzi, z bieżącym uwzględnianiem ich reakcji, emocji, odczuć, interpretacji, zachowań – całej zmienności człowieka oraz jego subiektywnego widzenia rzeczywistości (każda osoba widzi to samo zjawisko zupełnie inaczej i jest to typowo ludzkie zjawisko).
- Zdrowe działanie wynikające ze świadomości potrzeb osoby/zespołu/organizacji. Równie ludzkie i nie do powtórzenia przez AI będzie działanie kompletnie nielogiczne, wynikające z zachcianek, niezdrowego ego, porównywania się do innych, zaniżonego poczucia własnej wartości, zazdrości, obowiązujących trendów czy głosu większości.
- Tworzenie i improwizowanie w oparciu o natchnienie, inspirację, wizję oraz myślenie nieszablonowe.
- Wytyczanie nowych dróg, umiejętność działania nielogicznego, zmiennego i nieracjonalnego poza schematami.
- Wszelkie umiejętności związane z płynnym i zmiennym ruchem fizycznym i cielesnością – od hydrauliki, przez masaże po cielesne odczuwanie ciężkiej atmosfery w trakcie spotkania czy typowo ludzkie decyzje podejmowane w oparciu o pożądanie.
- Cielesne odczuwanie przyjemności, błogości, sytości, ale również zmęczenia/przemęczenia – sygnałów pozwalających wycofać się na chwilę z działania i odpocząć.
- Przyzwolenie na niedoskonałość i brak perfekcji właściwy nam, ludziom. Cały szereg lat nieudanych prób zrobienia z człowieka maszyny (fordyzm, tayloryzm) pokazał jasno, że z maszynami i robotami możemy współpracować, ale nigdy nimi nie będziemy.
- Typowo ludzka umiejętność głębszej autorefleksji, która może prowadzić do radykalnej zmiany kierunku nawet bez osiągnięcia zakładanego celu – na przykład zaprzestania działania, wycofania, rezygnacji z uprzednio określonego planu po to, żeby więcej zyskać lub nie stracić czegoś ważniejszego niż doraźny sukces.
ŻEBY WSPÓŁPRACOWAĆ Z AI POTRZEBUJEMY BYĆ BARDZIEJ LUDŹMI
Głęboko wierzę, że to właśnie na m.in. takich zasobach, postawach i umiejętnościach będą się opierać typowo ludzkie zawody przyszłości, których nie powtórzą narzędzia oparte na algorytmach.
Paradoksalnie więc w erze geometrycznego rozwoju AI warto więc… rozwijać nasze człowieczeństwo i umiejętności typowo ludzkie.
Właśnie po to, żebyśmy mogli być partnerami dla rozwiązań automatycznych, a nie przedmiotami ich działań i decyzji.
JEŚLI CHCESZ ROZWIJAĆ SWOJE UMIEJĘTNOŚCI LUDZKIE ...
… to umów się ze mną na niezobowiązującą, bezpłatną konsultację online, napisz do mnie na ms@scaleup.center lub skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu 503 09 09 83.
Porozmawiamy o Twoich potrzebach rozwojowych lub wyzwaniach, podzielę się z Tobą moimi obserwacjami i uzgodnimy najbardziej adekwatną formę wsparcia.
